فضاپیمای کنجکاوی ناسا، نشانههایی از چگونگی تاثیرگذاری آب در گذشته مریخ، بر روی منظرههای کوههای مریخی به دست آورده است.
بررسی دادههای اخیر کنجکاوی و تصاویر فرستاده شده از عارضه گیل (Gale)، نشان میدهد که مریخ از سالها پیش آب و هوایی را حفظ کرده است که این آب و هوا سبب تولید دریاچههای دائمی در گذشته این سیاره سرخ شده است. اگر این فرضیه جدید درست باشد، با چالشی روبهرو میشویم که تعریف قبلی را زیر سوال میبرد. فرضیهای که در آن شرایط وجود آب و گرما و رطوبت در مریخ گذرا، محلی و تنها زیر سطح مریخ بوده است. توضیح اصلی این فرضیه این است که در گذشته مریخ جوی بسیار غلیظتر داشته است که دما را بالا میبرده و از یخ زدگی پیشگیری میکرده است. اما چرا حالا با پیدا شدن رسوبات لایهای روی عوارض مریخ چالشی جدید ایجاد شده است؟

این عوارض حدود ۵ کیلومتر ارتفاع دارند و در نواحی پستتر کنارههای این عوارض، صدها لایهی صخرهای دیده شده است. این لایهها نشان میدهند که چگونه دریاچه و رود شکل گرفته بود و پس از تبخیر آب، لایههای تهنشین شده باقی ماندهاند و تراکم لایهها نشان از عمری بیش از چیزی که تا به حال تصور میشده است دارد. جان گروتزینگر (John Grotzinger) یکی از محققان پروژه کنجکاوی در اینباره این چنین توضیح میدهد: «ما اکنون کوههایی داریم که روزی دریاچه بودهاند، کوههایی از لایههای مواد تهنشین شده.»
پس از این اگر کنجکاوی بتواند بیشتر روی این لایههای رسوبی حرکت کند و بالاتر رود، میتوان جزییات بیشتری از نحوه تشکیل این رسوبات و چگونگی از بین رفتن آب روی مریخ به دست آورد. با تغییر آب و هوای مریخ و تبخیر آبهای سطحی سیاره، در طول زمان لایههایی از مواد تهنشین شده روی هم انباشته شدهاند و بر اثر فرسایش باد به شکل کوه در آمدهاند.
کنجکاوی در سفر ۸ کیلومتری خود از سال ۱۳۹۱ اکنون به کوه شارپ (Sharp) رسیده است که آزمایشگاه فعلی برای بررسی دریاچههایی که در گذشته مریخ وجود داشتهاند، است. هنوز هم نظریه تغییر آب و هوای مریخ و رقیقتر شدن جو آن وجود دارد، اما مدل جدید نشان میدهد که دوران وجود آب و رطوبت کافی در مریخ طولانیتر از چیزی است که تصور میشده است و فرصت کافی برای شکلگیری رسوبات دریاچههای مریخ وجود داشته است. این کشف جدید شاید بتواند نشانه خوبی برای ماموریتهای آینده مریخ باشد تا وجود حیات را در نواحی که احتمال وجود طولانیمدت آب روی سطح سیاره بوده است بررسی کنند.

یک دیدگاه