قویترین جریان الکتریکی
فورانهای سیاهچالهی خوشهی ایبل ۴۲۶ نوساناتی را در گازها پدید میآورد که مرتبط با صدایی بم است. اما فورانهای بسیاری دیگر از سیاهچالههای ابرپُرجرم بیمانع تا میلیونها سال نوری در عالم حرکت میکنند. این فورانها، که پُر از ذرات باردار پُرسرعتاند، قویترین جریانهای الکتریکی مشاهدهشده در عالم را با خود حمل میکنند که عموماً شدتی حدود یک میلیون تریلیون آمپر دارند. برونده نیروی آنها آنقدر بزرگ است که هر یک از این فورانها در یک هزارم ثانیه میتواند آنقدر برق تولید کند که برای مصرف ۲۰ تریلیون سال آیندهی بشر کافی باشد!
کمترین چگالی
دانشمندان قرنها در آزمایشگاهها سعی کردند راههایی هوشمندانه برای رسیدن به کمترین چگالیهای ممکن بیابند و محیطهایی با تراکم هرچه کمتر خلق کنند. با جدیدترین فناوریها و طی چندین ماه آزمایش توانستهایم گازی با چگالی فقط ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ اتم در هر سانتیمتر مکعب بسازیم. بر اساس همهی استانداردها، گازی به این رقیقی تقریباً خلأ کامل است. اما در عالم چگالیهای بسیار کمتر از این هم پیدا میشود.
کهکشانها بهطور یکنواخت در عالم پراکنده نشدهاند بلکه بهصورت شبکهای خارقالعاده از صفحهها، رشتهها، و پوستهها نظم یافتهاند. دیوارهایی از این حبابهای «صابونِ» میانکهکشانی در حال انباشتن ستاره و کهکشاناند. اما درون این حبابها بهطور تصورناپذیری خالی است. در این پهنههای گستردهی خالی، که اغلب بیش از ۱۰۰ میلیون سال نوری در فضا کشیده شدهاند، اغلب هیچچیز جز اتمهای تکافتادهی هیدروژن وجود ندارد.
چگالی خلأ را عموماً ۰٫۰۰۰۰۰۰۰۲ (۸-۱۰×۲) اتم در هر سانتیمتر مکعب میدانیم. این مقدار آنقدر کمتراکم است که اگر در حجمی به اندازهی یک اتاق معمولی یک اتم بیابید خیلی خوششانس هستید. به بیان دیگر، اگر قرار بود توپ بولینگی را به اتمهای سازندهاش تبدیل کنید باید این اتمها را در فضایی به وسعت ۶٫۵ میلیون کیلومتر پراکنده میکردید تا به چگالی خلأ کیهانی میرسیدید. بررسیهای وسیع عالم، که اخترشناسان طی ۲۰ سال گذشته انجام دادهاند، اکنون آشکار کرده است که این مناطق خلأ حدود ۹۰ درصد حجم عالم را تشکیل میدهند و همهی چیزهای دیگر در حاشیه قرار میگیرند.
یک دیدگاه